تفاوت فور و اتوکلاو، تجهیزات آزمایشگاهی تفاوت ها و شباهت های زیادی دارند و گاهی اوقات این شباهت ها ممکن است باعث شود به اشتباه به جای یکدیگر مورد استفاده قرار بگیرند. فور و اتوکلاو دو دستگاه پرکاربرد آزمایشگاهی هستند که شباهت های کاربردی زیادی با یکدیگر دارند اما اگر می خواهید از آنها استفاده کنید باید به نکات مهم تفاوت فور و اتوکلاو توجه کنید.در ابتدا به معرفی هر کدام از این دستگاهها وتفاوت فور و اتوکلاو از نظر دستگاهی می پردازیم:
اتوکلاو چیست؟و تفاوت اتوکلاو و فور در چیست؟
دستگاه اتوکلاو مواد و ابزار را به وسیله فشار بخار استریل می کند و به مثل یک دستگاه قفل شونده عمل می کند. در این متن میخواهیم به تفاوت اتوکلاو و فور بپردازیم.
تمامی ابزار ها و وسایل پزشکی به علت در معرض قرار گرفتن و تماس با مواد میکروبی همیشه آلوده می شوند بنابراین استریل نمودن آن ها یک امری ضروری می باشد.
بهترین راه حل برای استریل کردن ابزار استفاده از اتوکلاو می باشد.
با استفاده از این روش کلیه میکروب ها اعم از اسپورها و معمولی کاملا از بین می‌رود.مدت زمان استریل نمودن ابزار و وسایل پارچه ای و فلزی کاملا با هم فرق می کند.
یکی از تجهیزات پرکاربرد و مورد نیاز در اکثر مراکز درمانی اتوکلاو محسوب می‌شود.
همانطور که گفتیم دستگاه اتوکلاو جهت استریل نمودن تجهیزات و ابزار های پزشکی مورد استفاده قرار می گیرد که بر مبنای دما و فشار عملیات استریل کردن را انجام می‌دهد.
می توان گفت بحث تفاوت اتوکلاو و فور در این است که فقط بعضی از تجهیزات و لوازمات پزشکی را می‌توان در داخل دستگاه اتوکلاو گذاشت و استریل کرد زیرا بیشتر این لوازمات پزشکی نسبت به دما و فشار بالا حساسیت دارند.
انواع مختلفی از دستگاه اتوکلاو وجود دارد که با آن آشنا می‌شوید
در واقع بهترين وسيله جهت استريليزاسيون دستگاه اتوکلاو است، اما در حقیقت تفاوت اتوکلاو و فور در طولاني شدن مرحلة گرمايي می باشد،که همین امر در كيفيت مواد مغذي در محيط‌هاي كشت كمپلكس که دارای مواد معدني، قند و فلزي هستند باعث كاهش آن می شود که در نتيجه باعث زیان و ضرر به محيط هاي كشت می شود. پس نتیجه می گیریم در دوره استريليزاسيون بايد از مدت زمان کمتر و دماي بیشتر استفاده كنيم تا علاوه بر این که براي ارگانيسم كشنده تر است آسیب كمتري به محيط كشت وارد می کند.
چرخة استريليزاسيون
-
مرحلة اول: هنگامی که در محفظة اتوكلاو دما بالامی رود (˚C121-˚C 20)
-
مرحلة دوم: زمانی که گرما به درون ظرف محيط كشت نفوذ می کند (˚C121-˚C 100<)
-
مرحلة سوم: مدت زمان نگهداري در دماي مشخص (˚C121)
-
مرحلة چهارم: زمانی که دماي محفظه در حال پايين آمدن است (˚C121-˚C80)
انواع استريليزاسيون
-
استريليزاسيون مواد و لوازم مصرفي آلوده
-
استريليزاسيون نمودن محيط هاي كشت و محلول ها
-
استريليزاسيون مواد و لوازم خشك به طور بسته بندي شده
تفاوت اتوکلاو و فور درچیست؟
فور (آون) یک نوع دستگاه آزمایشگاهی می باشد که اطراف آن از محفظه استیل احاطه شده و باعث ایجاد حرارت محیط درون می شود که قابل کنترل است این حرارت تا 250 درجه سانتیگراد می رسد این حرارت به وسیله ی المنت هایی که در اطراف این محفظه وجود دارد ایجاد می شود که برای خشک نمودن و استریل نمودن وسائل و ابزار پزشکی و آزمایشگاهی در تمامی آزمایشگاه های کنترل کیفی و تشخیص طبی مورد استفاده قرار می گیرد.
بعضی از ابزار و مواد نسبت به بخار جهت استریل کردن حساسیت از خود نشان می دهند و نمی توانند تحت نفوذ آن قرار گیرند و آون (فور) براي استريل كردن این مواد بسیار مناسب است و می توانند تا دمای ˚C180 – 160 را تحمل كنند.ابزاری چون ظروف شيشه‌اي مثل لوله آزمايش، پي پت، پتري ديش، استفاده از آون برای آن ها خیلی مناسب است و همچنین برای استریل کردن آلات فلزي چون پنس، قيچي، اسكالپل نیز به كار برده مي‌شود و این تفاوت اتوکلاو و فور به شمار می‌آید.
آون جهت استریل کردن بايد داراي قفل داخلي درب، فن (برای چرخش هواي متراكم که درون محفظه است)، ترموستات و تايمر، نشانگر درجه حرارت، طبقات مشبك و همچنین عايق بندي متناسب برای جداره ها باشد. اینجاست که متوجه تفاوت اتوکلاو و فور و اهمیت آن می شویم.
در بیان تفاوت اتوکلاو و فور در بعضی از آنها، انتقال گرما به دو صورت انجام می شود. یک: به شکل طبیعی و خود به خود انجام می‌شود تولید گرما انجام می شود.
دو: در حالی که در بعضی انواع دیگر تولید گرما در این وسیله، به وسیله ی پنکه یا از خصوصیت سنگین بودن هوای سرد و سبک بودن هوای گرم، به منظور جابه جا شدن هوای داخل محفظه آون استفاده می‌شود.
انواع زیادی از فور ها وجود دارند، و به طور متداول، دمای آون ها در محدوده دمای اتاق تا 350 درجه سانتیگراد می باشد. و حتی تا دمای 60 درجه را نیز ساپورت می کند. آون‌ها را با اسامی چون «آون هوای داغ» و یا «گرم خانه» نیز می شناسند.
با تنظیم کردن حرارت خشک 160 الی 180 درجه سانتی گراد به مدت 2 ساعت وسایل در این نوع از دستگاه آزمایشگاهی استریل می شود.
در بیان تفاوت اتوکلاو و فور باید گفت دستگاه فور برای استریل نمودن پلیت‌های شیشه‌ای، لوازم جراحی تیز و ظریف، لوازم دندانپزشکی، پیپت‌ها، سر سوزن، لوله‌های آزمایش و سرنگ شیشه‌ای بسیار مورد استفاده قرار می گیرد و باعث جلوگیری از زنگ‌زدگی، خوردگی و کند شدن لبه ی تیز ابزار پزشکی می‌شود.
انکوباتور چیست؟
از نمونه دستگاه های پر کاربرد که برای استریل نمودن ابزار استفاده می کنند انکوباتور آزمایشگاهی است.
انکوباتور جهت نمونه رشد و کشت نمونه های زنده در آزمایشگاه های بیولوژی بسیار پرکاربرد است.
انکوباتور به دلیل این که به خوبی می تواند رطوبت، اکسیژن، دما، دی اکسید کربن را کنترل کند، محیط بسیار مناسبی جهت انواع میکروب‌ها و سلول ها خواهد بود.
در واقع انکوباتور از مهم‌ترین ابزار در آزمایش‌های زیست‌شناسی سلولی و میکروبیولوژی محسوب می شود که نشان دهنده تفاوت اتوکلاو و فور است.
انواع مختلفی از این نوع دستگاه موجود است و هر کدام از آن ها خصوصیات ویژه خود را دارند.
برای مثال می توان گفت بعضی از این دستگاه های انکوباتور در آزمایشگاه دارای قابلیت هایی چون صفحه مانیتورینگ برای پارامترها هستند، سرعت را می توان به وسیله آن ها تنظیم نمود و حتی قابلیت این که بتوان رطوبت و دما را با آن ها برنامه ریزی کرد.
که می توان انواع این دستگاه را به انکوباتور استاندارد، مرطوب، هیبریدیزاسیون، خنک کننده، دی اکسید کربن، استریل کننده، واکسی و ارتعاشی تقسیم نمود.
جمع بندی تفاوت اتوکلاو و فور
- در آون استریل به صورت خشک انجام می شود و در اتوکلاو استریل به صورت مرطوب انجام می شود.
- دما در آون قابل کنترل است ولی در اتوکلاو معمولا ثابت است و این تفاوت اتوکلاو و فور درخور توجه است.
- یکی دیگر از تفاوت اتوکلاو و فور که بسیار مهم است این است که آون باعث جلوگیری از زنگ زدگی و همینطور جلوگیری از کند شدن ابزار تیز و ظریف می شود.
- اتوکلاو: جهت استریل نمودن لوازم و موادی که قابل اشتعال است مثل گان و …
- اگر دستگاه اتوکلاو استاندارد نباشد امکان دارد باعث انفجار و آسیب رسانی شدید شود.
امیدواریم تا حدی توانسته باشیم تفاوت اتوکلاو و فور را بیان کرده باشیم.
بدون دیدگاه